In 2013 heb ik mijn diploma in de Taal- en Letterkunde (Frans-Duits) aan de KU Leuven behaald. Duits was mijn hoofdvak tijdens de masteropleiding, en ik koos daarnaast voor de specialisatiemodule Literair vertalen. In oktober 2013 trok ik, met een DAAD-beurs op zak, naar de Eberhard Karls Universität in Tübingen, waar ik een jaar lang seminaries over Duitse literatuur volgde. Hoewel mijn tijd in Duitsland een van de mooiste periodes uit mijn studententijd was, waar ik nog steeds met plezier aan terugdenk, besloot ik na het zomersemester terug te keren naar Leuven. Ik kreeg namelijk de kans om daar aan een doctoraatsonderzoek over Vertaalwetenschap en Literatuur te beginnen. Dat onderzoek zit nu in de eindfase en zal in 2021 worden afgerond en verdedigd.

Hoewel het grootste deel van mijn tijd de afgelopen jaren in beslag werd genomen door Vertaalonderzoek, heb ik in die tijd ook de praktische kant van het vertalen leren kennen. Na de specialisatiemodule Literair Vertalen, die ik tijdens mijn masteropleiding volgde, nam ik deel aan een paar opleidingen die door het Expertisecentrum Literair Vertalen werden georganiseerd. Ik volgde de ELV-summerschool van 2015 en nam deel aan de Vertalersfabriek en aan Crossing Border (Editie 2015). In de jaren daarna mocht ik, samen met ervaren mentoren, aan de vertaling van literaire teksten werken, en op die manier kon ik de nodige praktijkervaring opdoen.

Op dit moment volg ik een opleiding Medisch Vertalen Duits-Nederlands, en in het academiejaar 2020-2021 zal ik de opleiding Frans aan de Vertalersvakschool (Campus Antwerpen) volgen.

In de toekomst hoop ik een cursus Revisie te kunnen gaan volgen. Daarnaast zou ik graag mijn vertaalexpertise nog wat willen verbreden, bijvoorbeeld door het volgen van een opleiding Juridisch vertalen.

In 2019 won de Oostenrijkse schrijver Peter Handke de Nobelprijs voor Literatuur. Dat hij een bekend en berucht schrijver is, werd zo nog maar eens bevestigd. De media-aandacht rond de prijsuitreiking zorgde ervoor dat de belangstelling voor zijn oeuvre weer oplaaide. Wat veel recensenten daarbij over het hoofd hebben gezien, is het feit dat Handke niet alleen literatuur heeft geschreven, maar ook heeft vertaald. Ook in het academisch onderzoek naar Handkes werk werd er maar weinig aandacht besteed aan zijn vertalingen. In mijn onderzoek probeer ik die leemte op te vullen door de focus te richten op zijn werk als vertaler.

Hoewel Handke uiteenlopende tekstsoorten uit verschillende brontalen heeft vertaald, richt ik me uitsluitend op zijn vertalingen van Georges-Arthur Goldschmidt uit het Frans. Goldschmidt is als zoon van een joodse familie in 1928 in Reinbek, dichtbij Hamburg, geboren. Toen het nationaalsocialisme in de jaren dertig om zich heen greep, werd hij samen met zijn broer op de trein naar Italië gezet, en later vluchtte hij naar Frankrijk, waar hij in een kindertehuis werd ondergebracht. Hij wist aan de razzia’s te ontkomen en overleefde de jodenvervolging. Na de oorlog ging hij in Parijs studeren en hij groeide uit tot een leraar, schrijver en vertaler. Hij is een van de vaste Franse vertalers van Peter Handke. Daarnaast heeft hij zelf heel wat literaire teksten geschreven, waarin zijn persoonlijke ‘Holocaust-ervaringen’ keer op keer gethematiseerd worden. Twee van die werken – Le miroir quotidien (1981) en La forêt interrompue(1991) heeft Peter Handke naar het Duits vertaald. Het zijn precies die vertalingen die ik in mijn onderzoek bestudeer. Het is onmiskenbaar dat Handke tijdens het vertalen zijn stempel op de teksten heeft gedrukt, zowel op stilistisch als op thematisch vlak: hij minimaliseert consequent de talrijke uitingen van schaamte en schuldgevoel die de protagonist in deze twee boeken ondervindt en die zo kenmerkend zijn voor overlevenden van de Holocaust. Klaarblijkelijk is Handkes status als gerenommeerd schrijver-vertaler zo groot dat hij het zich kon veroorloven belangrijke aspecten van de teksten te veranderen, aan te passen aan zijn persoonlijke stijlvoorkeuren. Het literaire en culturele milieu van het naoorlogse Duitsland heeft daarbij zonder twijfel ook een rol gespeeld.

Als je Goldschmidts positie als schrijver-vertaler met die van Handke vergelijkt, is het duidelijk dat hij de underdog van de twee is. Daarom richt ik me in mijn onderzoek ook op de vertalingen die Goldschmidt heeft gemaakt van Handkes werk. In mijn proefschrift worden twee van die Handke-vertalingen, gemaakt door Goldschmidt, nader bestudeerd. Of Goldschmidts vertaalkeuzes net zo gewaagd zijn als die van Handke, is een belangrijke vraag die in dit deel van mijn onderzoek beantwoord wordt.

Er is doorheen de jaren een hechte vriendschap tussen Handke en Goldschmidt ontstaan. Dat blijkt duidelijk uit de boeiende en deels handgeschreven briefwisseling tussen beide auteur-vertalers, die ik in het archief van de Nationalbibliothek van Wenen heb ontdekt. De vriendschap kwam tijdelijk op een laag pitje te staan toen Handke bepaalde politieke opvattingen verdedigde, opvattingen waar Goldschmidt zich niet in kon vinden. Maar die problemen lijken inmiddels van de baan te zijn, want vlak nadat de Nobelprijs aan Handke werd toegekend verschenen er verschillende krantenartikelen waarin Goldschmidt het voor Handke opnam.

Wil je meer weten over deze twee auteur-vertalers of over mijn onderzoek in het algemeen? Stuur me dan zeker een e-mail!

Download hier mijn CV.