Portfolio

Jacob Taubes – Ad Carl Schmitt. Tegenstrijdige overeenstemming

Ik wil Carl Schmitt graag mijn respect betuigen, een oude maar ook op hoge leeftijd nog rusteloze geest, hoewel ik als bewuste Jood behoor tot diegenen die door hem als ‘vijand’ werden bestempeld.

Ik heb dat axioma van Carl Schmitt nooit uit het oog verloren. Maar wat ‘vijand’ bij Carl Schmitt betekent, dat wordt ons niet door zijn grootse en hooggestemde teksten bijgebracht, maar veeleer door zijn gebroken bekentenissen die in 1950 onder de titel Ex Captivitate Salus verschenen zijn.

Carl Schmitt was jurist, geen theoloog, maar een jurist die zich op het gladde parket begaf dat de theologen hadden verlaten.

Theologen hebben de neiging de vijand te definiëren als iets wat vernietigd moet worden. Carl Schmitt dacht dat hij als jurist aan de dodelijke consequentie van die theologische definitie van vijand kon ontkomen.

Maar tussen 1933 en 1938 wierp hij zich op als woordvoerder van de manicheïstische ideologie van het nationaalsocialisme, dat de Joden mythologiseerde als de vernietigers van het arische ras.

Je bepaalt je plaats door dat wat je onder vijandschap verstaat en door de manier waarop je met de ‘vijand’ omgaat. ‘Maar kwalijk zijn de vernietigers die zichzelf rechtvaardigen door te stellen dat je de vernietigers moet vernietigen.’ Deze these is niet alleen een oordeel over anderen, hij staat ook oog in oog met Carl Schmitts uitspraken over de Joodse kwestie.


Terug naar Portfolio.